Oyun Bilgisayarı Nasıl Kurulur?

Kendi bilgisayarınızı kurmak ilk önce biraz gözünüzü korkutabilir, ama gerçek bir oyun tutkunuysanız bu fikir en az bir kez aklınızdan geçmiştir. Sonuçta özel kurulum bir oyun sistemi, istediğiniz şeyi tam olarak istediğiniz şekilde elde etmenin en sağlam yoludur. Güç kaynağından başlayarak bilgisayarınıza giren her şeyin kontrolünü elinize aldığınızda, istediğiniz oyunları dilediğiniz çerçeve hızlarında ve performanstan ödün vermeden oynayabileceğinizi bilirsiniz. Kendi bilgisayarınızı kurmak düşündüğünüzden daha kolay; eğlencesinden ve verdiği tatmin duygusundan bahsetmiyorum bile. Ayrıca zaten bir oyun tutkunuysanız, atacağınız en iyi adım bu olacaktır. Çünkü kendi kurduğunuz bir bilgisayar, teknolojiler değiştikçe, oyun zevkiniz ve ihtiyaçlarınız şekil değiştirdikçe ve tabii ki bütçeniz el verdikçe yükseltmelere açık kapı bırakmanıza olanak tanır.

Oyun bilgisayarı kurmak zor olmadığı gibi her zaman sezgilerinizle yapabileceğiniz bir iş de değildir. İşte bu yüzden biz de ilk oyun bilgisayarınızı nasıl kuracağınızı adım adım anlatan deneyimli kurulum ustalarının ipuçları ve püf noktalarıyla desteklediğimiz bu kapsamlı kılavuzu hazırladık.

Hazırlık 1: ARAÇLAR

Çalışma alanı
Üzerinde çalışabileceğiniz bir yere ihtiyacınız olacak. Bu bir masa olabilir. Hassas bileşenlere zarar verebilecek beklenmedik bir elektrostatik boşalmayı önlemek için ayağınızın altında halı olmadığından emin olun.

Tornavidalar
Neredeyse tüm işler için bir PH2 yıldız tornavidaya ihtiyacınız olacak.

İsteğe bağlı olarak: Bir M.2 cihazı kuruyorsanız, PH0 tornavidaya ihtiyacınız olacak.

Uzman ipucu: Manyetik tornavidalar vidaları kasanın içine düşürmenizi önler (manyetik uç çok zayıf olduğundan bileşenlerinize bir etkisi olmayacaktır).

Düzenleme Sistemi
Birçok bileşen, kimileri kurulumunuz için gerekli, kimileri ise isteğe bağlı olan ek parçalarla birlikte gelir. Çeşitli vidaları, kablo bağlarını, kabloları, kılavuzları vb. ayrı ayrı bileşenlere göre düzenlemeniz gerekir. İyi bir düzenleme olmazsa tüm bunlar kolaylıkla birbirine karışabilir.

Uzman ipucu: Çeşitli vidalar için manyetik donanım tepsileri, boş yumurta kartonları veya vitamin kutuları gibi çok sayıda küçük bölmesi olan tepsiler kullanmanızı öneririz.

Işık Kaynağı
Kurulumunuzu birden çok ışık kaynağıyla iyi aydınlatılmış bir alanda yapın. Kasanın üzerine eğildiğinizde tek ışık kaynağınızı engelleyip engellemediğinizi düşünmek zorunda kalmak istemezsiniz.

Uzman ipucu: Taşınabilir bir ışık kaynağı kasanızın her bir köşesini aydınlatmanıza yardımcı olur. Ellerinizi kullanmanızı gerektirmeyeceği için bir baş feneri kullanmak ideal olacaktır. Fakat bir el fenerini, telefonunuzun fenerini veya bir masa lambasını da kullanabilirsiniz.

Antistatik Kol Bandı
Olmasa da olur, ama elektrostatik boşalmayla hassas bileşenlere kazara zarar vermemeniz için faydalıdır. (Böyle durumlara çok sık rastlanmasa da tedbirli olmakta fayda var; üstelik antistatik bantlar pek pahalı da değil.)

Kablo Bağları
Olmasa da olur, ama kablolarınız bağlı olduğunda bilgisayarınızın içi çok daha iyi görünür. Kablo bağı satın almak istemiyorsanız, bileşenlerinizin kablolarından çıkan tel klipslerle düzeni sağlayabilirsiniz. Bazı kasalarda entegre şekilde bulunan cırt cırtlı bantları da kullanabilirsiniz.

Makas
Kablo bağlarını kesmek ve bileşenleri ambalajından çıkarmak için.

Hazırlık 2: KASA TERCİHİ

Bileşenleri seçmeye başlamadan önce kasaya veya en azından kasa boyutuna karar vermeniz gerekir.

Kasa seçerken öncelikle bilgisayarı nereye koyacağınızı göz önünde bulundurmalısınız.
Bilgisayarınızın duracağı yer, kasanızın büyüklüğünü belirleyeceği gibi çeşitli üst düzey kasa özelliklerine harcama yapmanıza değip değmeyeceğine karar vermenizi de sağlar. Bilgisayarınız masanın altında duracaksa muhtemelen temperli camdan bir yan panele para vermek istemezsiniz.

Tam boy, orta boy ve küçük boy olmak üzere üç boy kasa vardır. Kasa boyutları üreticiler arasında standart olmadığından, bu sınıflandırmalar oldukça geneldir. Ancak temelde anakartın boyutuna göre belirlenir. Tam boy kasalar hem Extended-ATX anakartlar hem de standart tam boy ATX anakartlar için, orta boy kasalar standart tam boy ATX anakartlar için, küçük boy kasalar ise mini-ITX anakartlar gibi daha küçük anakartlar için tasarlanmıştır.

Genel olarak orta boy kasa en yaygın kasa boyutudur. Orta boy kasaların boyutlarında küçük farklar olsa da genellikle yükseklikleri 18-20 inç, uzunlukları 17-20 inç ve genişlikleri 6-8 inç arasındadır. Orta boy kasalar, genellikle birkaç grafik kartı, birkaç sabit sürücü ve iyi bir soğutma sistemi içeren bir oyun kurulumu için yeterli alan sunar.

Orta boy kasalardan daha büyük olan büyük boy kasaların yükseklikleri 22-24 inç, uzunlukları 18-20 inç arasındadır ve genişlikleri ise en az 8 inçtir. Belirli orta boy kasalara Extended-ATX anakartlar sığıyor olsa da Extended-ATX anakartı kullanmak istiyorsanız ya da kapsamlı bir soğutma sistemi veya ek depolama alanı kullanmayı düşünüyorsanız, tam boy bir kasaya ihtiyacınız olacaktır.

Küçük boy kasalar veya küçük form faktörleri (SFF) kompakt bir tasarıma sahiptir. SFF kurulumları son birkaç nesilde önemli ilerleme kaydetmiş olsa da özellikle mini-ITX anakartlarını kullanan küçük boy kasalar, bileşenleri ve soğutma sistemini iyi bir şekilde planlamanızı gerektirir ve kurulum tamamlandığında yükseltme için pek alan bırakmaz. Örneğin, yarım boy GPU’lar gibi küçük kurulumlar için özel üretilen bileşenler kullanmanız gerekebilir. Bu nedenle ilk kez oyun bilgisayarı kuracaklara SFF kurulumlarını tavsiye etmiyoruz. Ancak önceden bir iki kurulum yaptıysanız, SFF kurulumu eğlenceli bir uğraş olabilir.

İstediğiniz boyuta karar verdikten sonra ona en yakın boyuttaki kasayı bulun. Belirli bir boyutta karar kılamadıysanız, daha büyük seçeneği tercih etmeniz yerinde olur. Daha büyük kasalarla çalışmak daha kolaydır ve ileride bilgisayarınızı yükselmeniz daha kolay olur. Bununla birlikte, biraz büyük bir kasa tercih etmek faydalı olsa da aşırı büyük kasalar her zaman daha iyi olmayabilir: İyi soğutulmayan büyük kasalarda sıcak noktalar olabilir.

Her boy için farklı fiyatta kasalar mevcuttur, o nedenle bütçenize uygun bir kasa bulmanız çok zor olmayacaktır. Daha pahalı kasalar ses yalıtımı, daha yüksek kaliteli malzeme, çıkarılabilir sürücü kafesleri ve daha şık görünümlü kablo yönetimi gibi üst düzey ve kullanışlı özelliklere sahip olabilirler. Ancak genellikle bu özelliklerin performans üzerinde fark edilebilir bir etkisi yoktur.

HAZIRLIK 3: BİLEŞENLER

Şimdi sıra bileşenlerinizi bir araya getirmeye geldi. Bu adım üzerinde ne kadar uğraşacağınız size kalmış. Her bileşeni tek tek kendiniz araştırabilir ve sıfırdan özel bir kurulum yapabilir ya da internetten hazır bir kurulum bularak kendi bütçenize ve ihtiyaçlarınıza uygun hale getirebilirsiniz.

Bileşenleri seçmeye başlamadan önce bütçenizi mutlaka belirlemenizi tavsiye ederiz. Bileşen alışverişi kolaylıkla kontrolden çıkabiliyor. Bazı bileşenleri daha sonra da yükseltebileceğinizi unutmayın.

Uzman ipucu: Alışverişe başlamadan önce bir kurulum listesi yapın. Tüm bileşenlerin birbirleriyle uyumlu olmaları gerekir.

Uzman ipucu: Bu bilgisayarı belirli bir oyunu oynamak istediğiniz için kuruyorsanız, o oyun için tavsiye edilen sistem gerekliliklerini kontrol edin ve planınızı ona göre yapın.

Oyun bilgisayarı kurarken ihtiyacınız olacak donanım bileşenleri şunları kapsıyor:

Merkezi işlem birimi (CPU)
Anakart Bellek
Grafik işleme birimi (GPU); diğer adıyla grafik kartı
Depolama; SSD ve/veya HDD
Güç kaynağı birimi (PSU)
Sistem soğutma; CPU’yu soğutma ve kasa içinde hava akışı
Kasa
Monitör
Oyun çevre birimleri (klavye, fare, kulaklık) İşletim sistemi

Her bileşenin ne yaptığına, neden gerekli olduğuna ve alışveriş yaparken nelere dikkat etmeniz gerektiğine bakalım.

Merkezi İşlem Birimi (CPU)

İşlemci olarak da bilinen Merkezi İşlem Birimi (CPU), esasen bilgisayarınızın beynidir. Mucize burada gerçekleşir. Bir bilgisayar programı çalıştığında, CPU’ya aslında daha çok göreve benzeyen bir dizi talimat gönderir. CPU her "talimatı" yerine getirir ve bir görevi gerçekleştirmeleri gerektiğini bildirmek üzere diğer bileşenlere sinyaller gönderir.

CPU’larla ilişkilendirilen iki temel performans ölçütü vardır: Çekirdek sayısı ve çalışma hızı. Çekirdek sayısı bize CPU’nun kaç işlemciye sahip olduğunu, başka bir deyişle CPU’nun aynı anda kaç görev gerçekleştirebileceğini söylerken, çalışma hızı CPU’nun her görevi ne kadar hızlı gerçekleştirdiğini ifade eder. Daha ileri düzey CPU’larda her bir çekirdeğin birden çok iş parçacığını çalıştırmasını ve iş parçacıklı yazılımlarda daha iyi performans sunmasını sağlayan hyper-threading özelliği bulunur.

Uzman ipucu: Modern CPU’ların çoğu çok çekirdeklidir. Birçok modern oyun da bundan faydalanmak üzere tasarlanmıştır. Bu nedenle en az dört çekirdekli bir CPU tercih etmeniz gerekir. Oyununuzu kaydetmek ve yayınlamak gibi daha fazla görevi aynı anda yapmaya başladığınızda daha çok çekirdeğin faydasını görebilirsiniz.

Anakart

Ana devre kartı olan anakart tüm bileşenlere bağlıdır. CPU doğrudan anakartın üzerinde dururken (CPU’nuz ve anakartınız birbiriyle uyumlu olmalıdır; Intel'in Masaüstü Uyumluluk Aracı size bu konuda yardımcı olabilir), grafik kartları, sabit sürücüler, bellek, optik sürücüler, kablosuz bağlantı kartları gibi diğer tüm bileşenler anakarta entegredir.

Anakartlar birkaç farklı boyda sunulur. En yaygın olanları Extended ATX, ATX, Micro-ATX ve Mini-ITX anakartlardır. Extended ATX en büyük olanıdır (12x13 inç veya 12x10,1 inç) ve genellikle sekiz RAM yuvasına sahiptir (maksimum 128GB RAM için). Biraz daha küçük olan ATX (12x9,6 inç) genellikle en fazla dört RAM yuvasına sahiptir. Micro-ATX (9,6x9,6 inç) anakart ise en fazla dört RAM yuvaya sahip olabilir, ancak Mini-ITX (6,7x6,7 inç) anakartta yalnızca iki RAM yuvası bulunur.

Uzman ipucu: Her bileşenin anakarta takılması gerekir, bu nedenle şimdiki ve gelecekteki donanımın sığabileceği kadar büyük bir anakart seçin.

Bellek (RAM)

Rasgele Erişimli Bellek (RAM), bilgisayarınızın kısa süreli belleğidir. Kalıcı olmayan bu belleğe erişmek, bilgisayarın uzun süreli belleğine (depolama, örn. sabit sürücüler) erişmekten daha kolaydır. Bilgisayar aktif olarak kullandığı verileri, mesela CPU’nun okuması ve yürütmesi gereken "talimat listelerini" burada saklar. İhtiyacınız olan RAM miktarına kadar vermek biraz zor olabilir. Kullanacağınızdan daha fazla RAM almak paranızı boşa harcamaktan başka bir işe yaramazken, RAM’in yetersiz olması da performansı olumsuz etkiler. Kurulumunuz için en doğru RAM miktarını seçmek en iyisidir. (Ancak genellikle ortalama bir oyun sistemi 8 ila 16GB arasında RAM gerektirir.)

RAM satın alırken göz önünde bulundurmanız gereken en önemli konu anakartınızın ve işlemcinizin neyi desteklediğini bilmektir. Sisteminizin desteklediğinden daha hızlı bir RAM, sisteminizin özelliklerine uyum sağlamak için hızını düşürecektir.

Uzman ipucu: Yüksek hızlı bir RAM tercih ederseniz, Intel® Extreme Memory Profile (Intel® XMP) desteği sunan bir RAM alın. Yüksek hızlı RAM, hız aşırtması yapılmadığı sürece standart (pazarlandığından daha düşük) hızda çalışır. Intel® XMP’nin önceden tanımlı ve test edilmiş profilleriyle hız aşırtmak ise kolaydır.

Grafik İşleme Birimi (GPU)

Entegre ve ayrı olmak üzere iki tür grafik işlemcisi vardır. CPU’yla birlikte gelen entegre grafik işlemcileri, zaman içinde önemli ölçüde gelişmiş olmalarına rağmen, henüz ayrı grafik kartları kadar güçlü değildirler.

Anakarta PCIe* aracılığıyla takılan büyük ve güçlü bir bileşen olan ayrı grafik kartları, video belleği ve (genellikle) aktif bir soğutma sistemi gibi kendine ait kaynaklara sahiptir. Ayrı grafik kartı, günümüzün talepkâr ve grafik bakımından yoğun oyunlarını oynayan oyun tutkunları için olmazsa olmaz bir bileşendir. Ciddi oyun tutkunları, en az 60 çerçeve/sn (FPS) çerçeve hızlarını diledikleri çözünürlükte tutarlı bir şekilde üreten grafik kartlarını tercih edebilirler. Sanal gerçeklik oyunu oynamak isteyen oyun tutkunlarının ise en az 90 FPS çerçeve hızlarını tutarlı bir şekilde üreten kartları tercih etmelidir.

Uzman ipucu: GPU, çerçeve hızını etkileyen tek bileşen olmadığı için kurulumunuzda dengeyi yakalamak önemlidir. Aksi halde başka bir yerde performans sorunları yaşayabilirsiniz.

Uzman ipucu: Üst düzey grafik kartları pahalıdır. Maliyeti düşürmeniz gerekiyorsa son nesle bakmanızı öneririz. Önceki nesil GPU, benzer sonuçları daha düşük fiyatlarla sunabilir.

Depolama: Solid-State Sürücüler (SSD’ler, Intel® Optane™ Hafıza Dahil), Sabit Disk Sürücüler (HDD'ler)

İki ana depolama türü mevcuttur: Solid-state sürücüler (SSD) ve sabit disk sürücüler (HDD). İkisinin de avantajları ve dezavantajları olsa da iyi haber şu ki, yalnızca birini seçmek zorunda değilsiniz.

SSD’ler veri depolamak için USB çubuğundaki flash belleğe benzeyen, ancak daha hızlı ve daha güvenilir olan NAND tabanlı flash belleği kullanırken, HDD’ler ise verileri dönen bir tabla üzerinde depolar. SSD’ler depolanan verilere erişmek için entegre bir işlemciyi kullanırken, HDD’ler mekanik bir koldan yararlanır. SSD’ler mekanik bir kola ihtiyaç duymadıkları için HDD’lerden çok daha hızlıdır. Ayrıca fiziksel bir dönen tabla içermedikleri için çok daha küçüktür ve mekanik arızaya karşı daha dayanıklıdır. SSD’lerin sağladığı hıza ve kolaylığa ulaşmak daha maliyetlidir ve SSD’ler gigabayt başına genellikle HDD’lerden daha pahalıdır.

Modern SSD’ler, SATA (daha yüksek gecikme süresi ve daha düşük bant genişliği sunan daha eski bir protokol) ve daha yüksek performans için PCI Express* arabirimini kullanan Non-Volatile Memory Express* (NVMe*) olmak üzere iki protokolde sunulur.

HDD’ler, 2,5 inç (laptoplarda daha yaygındır ve genellikle 5400 RPM’de biraz daha yavaştır) ve 3,5 inç (masaüstü bilgisayarlarda daha yaygındır ve genellikle 7200+ RPM) olmak üzere iki boyutta sunulur.

Geleneksel SSD’lere ve HDD’lere ek olarak hız farkını gidermeye yardımcı olan bir seçenek mevcuttur: Intel® Optane™ hafıza depolama hızlandırıcı. Intel® Optane™ hafıza, sık kullanılan verileri ve erişim modellerini öğrenerek daha yavaş sürücüleri (özellikle HDD’leri) hızlandırmak üzere 3D XPoint hafıza teknolojisini kullanır. Intel® Optane™ hafıza, en sık hangi oyunları kullandığınızı öğrenir ve bu veriyi kullanarak oyun başlatma ve seviye yükleme sürelerini hızlandırır.

Uzman ipucu: Birini seçmek zorunda değilsiniz. Çoğu kullanıcı, önyükleme sürücüsü olarak küçük bir SSD (işletim sistemi, oyunlar ve diğer programlar) kullanırken, maksimum depolama kapasitesi için diğer bölmelerini daha ucuz olan HDD’ler ile doldurur.

Güç Kaynağı Birimi (PSU)

Güç Kaynağı Birimi (PSU), çok heyecan verici bir bileşen olmasa da önemlidir. Burada ucuza kaçmayın. PSU’nun mevcut ve gelecekteki tüm bileşenlerin ihtiyaçlarını karşılayabilmesi için kaliteli ve yeterince güçlü olması gerekir. Ayrıca iyi bir garantisinin olması kimseye zarar vermez. Unutmayın, PSU diğer tüm bileşenlerinize güç sağlayan birimdir.

PSU’lar modüler olmayan, yarı modüler ve tam modüler olmak üzere üç çeşittir. Modüler olmayan PSU’larda tüm kablolar kalıcı olarak takılıdır. En ucuz seçenek budur, ancak hiç kullanmayacağınız onca kabloyu koymak için bir yer bulmanız gerekir. Kullanılmayan çok sayıda kablo, kablo yönetimini zorlaştırarak hava akışını engelleyebilir ve sonuç olarak bilgisayarınızın performansını etkileyebilir.

Yarı modüler PSU’lar çoğumuz için en iyi seçenektir. Başlıca birkaç kablonun takılı olduğu bu birimler tam modüler modellere göre daha ucuzdur. Tam modüler PSU’larla çalışmak yarı modüler PSU’larla çalışmaktan daha kolaydır, ancak sağladıkları ek kolaylık için daha fazlasını ödemeniz gerekir.

Uzman ipucu: PSU’yu internetten satın alıyorsanız, ülkeniz/bölgeniz için doğru olanı aldığınızdan emin olun.

Sistem Soğutma; CPU’yu Soğutma ve Kasa İçinde Hava Akışı

Normal bilgisayarlar bile ısı üretiyorsa, ileri düzey oyun bilgisayarlarının çok fazla ısı ürettiğine emin olabilirsiniz. Bileşenleriniz bazı varsayılan soğutma özellikleri ile birlikte gelir: GPU’lar ve PSU’lar kendi fanlarıyla gelirken, kasalar ise genellikle birkaç fan ile birlikte satılır. Bu minimum soğutma düzeyi oyun sistemi dışındaki kurulumlar için yeterli olurken, oyun sistemleri genellikle daha fazlasını gerektirir.

Bilgisayarınızı soğutmanın iki ana yolu vardır: Hava ve sıvı yoluyla soğutma.

Hava ile soğutma, sisteminizdeki sıcak havanın çıkmasını sağlamak ve bileşenlerin aşırı ısınmasını önlemek için fanları kullanır. Hava ile soğutmanın başlıca avantajları, maliyet ve kurulum kolaylığıdır (fanlar daha küçük olduğundan kalabalık bir kasanın içine yerleştirilmesi daha kolaydır). Hava ile soğutmanın en büyük dezavantajı ise yarattığı kısıtlamalardır. Sıcak havayı bileşenlerden uzaklaştırmak için kasanın içinde etkili bir hava akışı olması gerektiğinden, hava akışını kısıtlayan herhangi bir şey sorun yaratabilir.

Sıvı ile soğutma, bileşenlerdeki ısıyı emmek ve kısıtlamanın daha az olduğu bir alana (radyatörün yerleştirildiği konum) taşımak üzere sıvı bir soğutucu (damıtılmış su gibi) kullanır. Sıvı soğutma, kasanın içindeki hava akışından daha az etkilenir ve bu nedenle belirli bileşenlerin soğutulmasında daha etkilidir. Sıvı ile soğutmanın dezavantajı, genellikle tipik bir hava ile soğutma sisteminden daha büyük ve kurulumu daha zor olmasıdır; aynı zamanda daha pahalıdır.

Genel sistem soğutmasına ek olarak özel bir CPU soğutucu da satın almanız gerekir. Hem hava hem de sıvı ile soğutma seçenekleri olan CPU soğutucular doğrudan CPU’nuza monte edilir. CPU soğutucu satın alırken, CPU’nuz ile uyumlu ve kurulumunuza uygun boyutta olduğundan emin olmanız gerekir.

Uzman ipucu: Hava ile soğutulan bir sistemde daha fazla fan her zaman daha iyi soğutma anlamına gelmez. Fanın kalitesi ve yerleştirilme şekli de fark yaratır.

Çevre Birimleri

Monitörler, klavyeler, fareler, kulaklıklar ve diğer çevre birimleri genellikle kişisel tercihlere bağlıdır. Bunları bileşenlerinizle birlikte satın almanız gerekmez, ancak sisteminizi kurduktan sonra ayarlarını yapmak için bir ekrana, klavyeye ve fareye ihtiyacınız olacak.

Uzman ipucu: Çevre birimlerini seçerken kurulumunuzun dengeli olması gerektiğini unutmayın. Dünyanın en iyi bileşenlerine sahipken hala 1080p, 60Hz bir monitör kullanıyorsanız donanımınızdan en iyi şekilde faydalanamazsınız.

1. ADIM: CPU’YU TAKIN

Parçalar/aletler: Anakart, CPU

Anakartı antistatik ambalajından çıkarın ve çalışma masanızın üzerine koyun. Koruyucu plastik kapak ile kaplı olan CPU yuvasını bulun. Plastik kapağın bir köşesinde veya daha yaygın olarak yuvanın üzerinde küçük bir ok göreceksiniz. Bu okun yerine dikkat edin.
CPU yuvasının yanında küçük metal bir kaldıraç kolu göreceksiniz. Yuva tepsisini açmak için kolu bastırın ve nazikçe yuvadan uzağa doğru çekin.

CPU’yu ambalajından çıkarın. CPU’yu tutarken çok dikkatli olun. Hem CPU hem de CPU yuvası fiziksel hasara aşırı duyarlıdır. CPU’yu kenarlarından tutun. Parmaklarınızdan toz veya yağ bulaşabileceği için çipin alt kısmındaki pimlere kesinlikle dokunmayın. Çipin üst kısmına da dokunmamaya çalışın.

CPU’nun bir köşesinde bir ok göreceksiniz. Bu oku yuvanın üzerindeki ok ile hizalayın ve CPU’yu nazikçe yuvasına yerleştirin. CPU nazikçe yerine oturduğunda, muhafaza kolunu indirerek yerine bırakabilirsiniz. Kolu indirmek biraz güç gerektirebilir, ancak CPU’yu oturtmak için güç gerektirmez!

Uzman ipucu: Bu plastik kapağı çıkarmanız gerekmez; CPU’yu takarken oluşan gerilim kapağın çıkmasına neden olur. Kapağı kendiniz çıkarmaya çalışırsanız, altındaki kırılgan pimlere zarar verebilirsiniz.

Uzman ipucu: CPU yalnızca tek bir yönde yerine oturur ve oturması için güç kullanmayı gerektirmez. CPU’yu oturtmak için nazikçe oynatabilirsiniz, ancak CPU’yu bastırmayın, itmeyin veya yuvaya girmesi için başka bir şekilde zorlamayın.

2. ADIM: (İSTEĞE BAĞLI) M.2 SSD’LERİ TAKIN

Parçalar/aletler: Anakart, M.2 SSD, PH0 yıldız tornavida, anakart kullanıcı kılavuzu

Eğer bir M.2 SSD takmak istiyorsanız, doğru zaman bu adımdır. Öncelikle, anakartınızda M.2 yuvasını bulun. Üzerinde küçük bir vida olan, küçük ve yatay bir yuvadır. Bulamazsanız, birden çok M.2 yuvası bulursanız veya birden fazla M.2 SSD takmayı planlıyorsanız, anakartınızla birlikte gelen kullanıcı kılavuzuna danışın.

Küçük vidayı PH0 yıldız tornavida ile çıkarın. Bu vidayı kaybetmeyin.

M.2 SSD’yi nazikçe yuvasına sürün. Tam olarak oturduğunda, anakart ile arasında yaklaşık 35 derece açı olur. SSD’yi bastırın ve yerine kilitlemek için küçük vidayı takın.

Uzman ipucu: M.2 SSD diğer depolama yapılandırmalarını sınırlandırabilir (özellikle SATA tabanlı ve PCIe* AIC depolama alanlarını), bu nedenle depolamayı planlarken anakartınızın kullanıcı kılavuzuna başvurun.

Sorun giderme: Anakartınız yeni taktığınız M.2 SSD’yi depolama alanı olarak tanımıyorsa, BIOS’da manuel olarak yapılandırmanız gerekebilir (BIOS talimatları için anakartınızın kullanıcı kılavuzuna başvurun).

3. ADIM: CPU SOĞUTUCUYU TAKIN

Parçalar/aletler: CPU takılı anakart, CPU soğutucu, termal macun, CPU soğutucu kılavuzu

Farklı türlerde CPU soğutucular bulunur. En doğru yerleştirme talimatları için CPU soğutucunuzla birlikte gelen kılavuza başvurmanızı tavsiye ederiz.

Bazı soğutucular için fan ayağı gereklidir. Anakartta önceden takılı bir fan ayağı olabilir; soğutucunuz için fan ayağı gerekmiyorsa bu ayağı çıkarabilir veya soğutucunuz farklı bir fan ayağı kullanıyorsa onunla değiştirebilirsiniz. Bunu anakartı kasanın içine koymadan önce yapın.

Bazı soğutucular CPU’nun üzerinde oturan iletken malzemeye termal macun uygulanmış olarak gelirken, bazılarında bu macun uygulanmamıştır. Soğutucunuza önceden termal macun uygulanmadıysa, soğutucuyu yerine oturtmadan önce termal macunu manuel olarak uygulamanız gerekir. Termal macunu uygulamak için CPU’nun ortasına macundan en fazla bir pirinç tanesi büyüklüğünde sıkın. Daha sonra soğutucuyu CPU’nun üzerine koyun; basınç termal macunun yeterli biçimde yayılmasını sağlayacaktır.

Uzman ipucu: Kazara büyük bir damla gelmesini önlemek için termal macunu öncelikle boş bir kağıt parçasının üzerine sıkın.

Uzman ipucu: Soğutucunuza önceden termal macun uygulanmış olmasına rağmen siz farklı bir termal macun kullanmak istiyorsanız, termal macunu 90% izopropil alkol ve hav bırakmayan bir bez ile silebilirsiniz. Arabalarda kullanılan kağıt havlulardan kullanmanızı tavsiye ederiz.

Uzman ipucu: Soğutucuyu anakarta takarken, basıncın eşit şekilde dağılmasını sağlamak için vidaları çapraz düzende sıkın. Kafanız karıştıysa, bu süreç kılavuzda ayrıntılı bir şekilde tarif edilmiş olacaktır.

Sorun giderme: Takarken sorun yaşarsanız endişelenmeyin. Termal macunu hem CPU ısı yayıcıdan hem de soğutucudan temizleyin, yeniden uygulayarak bir kez daha takın.

4. ADIM: BELLEĞİ (RAM) TAKIN

Parçalar/aletler: Anakart, RAM, anakart kullanıcı kılavuzu

Anakartınızda kaç tane RAM yuvası olduğunu sayın (çoğunda iki veya dört tane vardır). Mevcut RAM yuvalarının hepsini dolduracaksanız, RAM’i yerine takın. Tüm RAM yuvalarını doldurmayacaksanız, doğru yapılandırmayı bulmak ve RAM yuvalarını buna göre yerleştirmek için kullanıcı kılavuzuna başvurun.

Uzman ipucu: Altın parmaklar arasındaki çentik tam ortada değildir. Hangi tarafın alt hangi tarafın üst taraf olduğunu belirlemek için bu çentiği kullanarak RAM’i doğru hizaladığınızdan emin olun.

Sorun giderme: RAM’i yerine takmak nispeten kolay olsa da bazen ilk denemede tam oturmayabilir. Bilgisayarınızı açmaya çalıştığınızda açılmıyorsa ilk olarak RAM’i yeniden yerine oturtmayı deneyin. Bazı anakartlarda RAM’i takmanıza yardımcı olan ve sizin hareket ettirmeniz gerekmeyen tutucu bir kapak bulunur. Tüm anakartlarda hareket eden en az bir kapak bulunur. Bu kapak genellikle RAM’in yan tarafındaki bir dişe takılır.

5. ADIM: (İSTEĞE BAĞLI) KASAYI TAKMADAN ÖNCE TEST EDİN

Parçalar/aletler: CPU ve CPU soğutucu takılı anakart, RAM, GPU, PSU, tornavida, anakart kullanıcı kılavuzu, bilgisayar monitörü (GPU’ya takılı)

CPU’yu ve CPU soğutucuyu taktıktan sonra, hepsinin çalıştığından emin olmak için bileşenlerinizi hızlı bir şekilde test edebilirsiniz. Bu testi her şey kasaya takıldıktan sonra yapmak ve sorun gidermek çok daha zordur. Bunun için GPU’yu takın ve her şeyi güç kaynağına bağlayın (GPU’nun nasıl takıldığını bilmiyorsanız, aşağıdaki bölüme bakın). Güç kaynağının anakarta (hem CPU 8pin hem de 24pin) ve GPU’ya bağlı olduğundan emin olun, fişe takın ve çalıştırın.

Bazı üst düzey anakartlarda güç düğmeleri bulunur, ama çoğunda yoktur. Güç düğmesi görmüyorsanız, renkli nodüllerden dışarı çıkan bir çift çatal dişi görünümündeki güç anahtarı pimlerini bulun. Güç anahtarı pimlerinin üzerinde "PWR_ON" gibi bir etiket bulunabilir. Anakartı çalıştırmak üzere her iki anahtar pimine aynı anda güç vermek için tornavida kullanın.

Artık bileşenlerinizin herhangi birinin bozuk olduğunu veya çalışmadığını anlayabilirsiniz. Anakartınızda ışıklar yanıp sönüyor veya bip sesi duyuluyorsa, muhtemelen size bir şey anlatmaya çalışıyordur. Bazı anakartlarda sorunun ne olduğunu anlamanıza yardımcı olmak için iki haneli bir posta kodu ekranı bulunur. Size ne anlatmak istediğini bulmak için kullanıcı kılavuzuna başvurun. Anakartınızda posta kodu ekranı yoksa, GPU’ya bir ekran bağlayın ve sisteminizin bir "gönderim yapmasını" veya başlayıp anakartın logosunun görüntülemesini bekleyin.

Testi tamamladıktan sonra güç kaynağını kapatın ve sistemde hiç güç kalmadığından emin olmak için anakartın üzerindeki tüm LED’lerin sönmesini bekleyin. Ardından GPU’yu sökün ve sonraki adıma geçmeden önce tüm güç kablolarını prizden çıkarın.

6. ADIM: GÜÇ KAYNAĞINI MONTE EDİN

Parçalar/aletler: PSU, kasa, PSU kabloları, PH2 yıldız tornavida

PSU’yu ambalajından çıkarın (veya test yaptıysanız diğer bileşenlerden ayırın) ve yapabiliyorsanız kablolarını bir kenara bırakın.

Kasanıza göz atın ve PSU’nun yerini (muhtemelen altta, arkaya doğru) ve yönünü bulun. İdeal olarak, PSU’nuzun yönünü belirlerken fanını bir havalandırma deliğinden kasanın dışına doğru bakacak şekilde ayarlamalısınız. Kasanızın alt tabanında havalandırma deliği varsa, PSU’yu baş aşağı gelecek şekilde monte edebilirsiniz. Sonuçta önemli olan bilgisayar hazır olduğunda alt deliğe iyi hava akışı sağlanmasıdır.
Kasanızda hiç havalandırma deliği yoksa, fan yukarı doğru (kasanın içine) gelecek şekilde PSU’yu monte edin ve önünün yeterince açık olduğundan emin olun.

Beraberinde gelen dört vidayı kullanarak PSU’yu kasaya bağlayın.

Modüler olmayan veya yarı modüler bir güç kaynağı kullanıyorsanız, takılı kabloları kasa içinde varmaları gereken yere uzatmanın zamanı geldi (Kasanızda kablo yönetimi özellikleri varsa bunlardan faydalanın).

7. ADIM: ANAKARTI TAKIN

Parçalar/aletler: Kasa, anakart, G/Ç kalkanı (anakartı takılı değilse), PH2 yıldız tornavida, vidalar, anakart kullanıcı kılavuzu

Anakartınız G/Ç kalkanı (anakartın bağlantı noktaları için devre kesiciler içeren üçgen şeklinde bir metal levha) takılı bir şekilde gelmediyse, öncelikle bunu kasanızın arka tarafındaki yerine takmalısınız (doğru tarafını taktığınızdan emin olun). G/Ç kalkanlarının uçları keskindir, o nedenle parmaklarınıza dikkat edin.

G/Ç kalkanı yerine oturduğunda, anakartı yerleştirebilirsiniz. Kablolarınızın hepsinin doğru yere gittiğinden emin olmak için bir kez daha kontrol edin ve anakartı yerleştirin (anakartı G/Ç kalkanı ile hizalayın). Anakartın sabit durmasını sağlamak için PH2 yıldız tornavidayı kullanarak öncelikle ortadaki vidayı takın. Anakartınızın kasanıza takılı olan aralayıcılara sürtünmediğinden emin olun.

Anakartınızı monte etmek için ihtiyacınız olan vida sayısı anakartınıza göre değişir, ancak tam boy bir ATX anakart için genellikle 9 vida gereklidir. Mevcut vida deliklerinin hepsini doldurun.

Güç kaynağını anakarta bağlayın. İki ana bağlantı vardır: Anakartın üst kısmına doğru 8 pimli bir CPU konektörü ve yanda 24 pimli bir konektör.

Uzman ipucu: Anakartı monte etmeden önce kasanın anakart aralayıcılarının takılı olduğundan emin olun. Bunlar genellikle ucunda diş bulunan bir vida somununa benzer. Gereksiz aralayıcıları takmayın.

8. ADIM: GPU’YU TAKIN

Parçalar/aletler: Anakart, GPU, PH2 yıldız tornavida, anakart kullanıcı kılavuzu

Anakartınızda PCIe* x16 yuvasını bulun. En uzun PCIe* yuvasıdır ve rengi diğerlerinden farklı olabilir. Anakartınızda birden fazla PCIe* x16 yuvası varsa, önceliklendirilmesi gereken bir yuva olup olmadığını görmek için kullanıcı kılavuzuna başvurun. Her ikisi de kullanılabiliyorsa, hangi yuvayı kullanacağınıza diğer bileşenlerin yerlerine göre karar verin. GPU’nuzun etrafında biraz açık alan olması iyi olur.

Kasanıza bağlı olarak, GPU’nuzun G/Ç bağlantı noktasına (HDMI, DisplayPort, DVI vb.) yer açmak için G/Ç kapaklarını (kasanızın arka panelini örten küçük metal çıkıntılar) çıkarın ve kasanın dışına erişmesini sağlayın.

GPU’yu antistatik ambalajından çıkarın ve hem arka muhafaza ayağına hem de yuvanın kendisine göre dikkatlice hizalayarak nazikçe PCIe* x16 yuvasına itin (bir klik sesi duyabilirsiniz). GPU’yu yeniden oturtmanız gerekirse, anakartın üzerindeki PCIe* kapağını kilitli konuma getirebilirsiniz.

GPU tamamen oturduğunda, bir veya iki vidayla kasanın arkasına sabitleyin. GPU’nuz için ikincil güç konektörleri gerekliyse, bunları güç kaynağına bağlayın.

9. ADIM: DEPOLAMA ALANINI TAKIN

Parçalar/aletler: Anakart, SSD’ler, HDD’ler, PH2 yıldız tornavida, vidalar, kasa kullanıcı kılavuzu

Her kasanın sürücü bölmeleri farklı olduğundan öncelikle kasanıza bakın. Kasanızın bir yerinde farklı boyutlarda bir dizi bölme bulmanız gerekiyor. Bunların küçük plastik anahtarları olabilir. Bu durumda bunlar araç gerektirmeyen bölmelerdir veya metal ayaklara benziyor olabilirler. Depolama alanı genellikle iki farklı boyuttadır: 2,5 inç (HDD’ler ve SSD’ler) ve 3,5 inç (HDD’ler). Çoğu 3,5 inç bölme 2,5 inç sürücüleri kabul edebilir, ancak tam tersi mümkün değildir (bazı 3,5 inç bölmelerdeki tepsiler 2,5 inç sürücüler için tasarlanmamıştır, ancak yine de 2,5 inç bölmelere sığabilirler). Kasanızda daha büyük bölmeler olduğunu da görebilirsiniz. Bunlar optik sürücüler gibi daha büyük boy sürücüler içindir ve genellikle yerleri kasanın ön tarafında üst kısma doğrudur.

Bölmeleriniz alet gerektirmeyen türdense, her bölmenin kendi plastik kolu veya anahtarı olacaktır. Tepsiyi çıkarmak için kolun kilidini çözün veya anahtarı açın. Sürücünüzü bir tepsiye yerleştirin. Bazı 3,5 inç tepsiler 2,5 inç tepsileri kabul edecek şekilde tasarlanmıştır. Öyle olmaları durumunda, hareket etmemesi için 2,5 inç sürücüyü 3,5 inç tepsiye vidalamanız gerekecektir.

Tepsiyi bölmeye geri takın. Yerine oturduğunda klik sesi çıkmalıdır.

Bölmeler alet gerektirmeyen türden değilse, içinde çıtalar veya delikler olan, levha gibi büyük metal bir ayak göreceksiniz. Sürücüyü bu "bölmelerden" birine yerleştirmek için tek yapmanız gereken sürücüyü metal ayak ile kasanızın yanı arasına sürerek oraya vidalamaktır. Kasa kılavuzunun tavsiye ettiği kadar vida kullanın, ancak yeterince vidanız yoksa çoğu sürücü için iki tane yeterli olacaktır.

Sürücüleriniz yerleştiğinde, bunları anakarta ve güç kaynağına bağlayın (bunun için sürücünüzle ya da anakartınızla birlikte gelen SATA kablosunu kullanın).

Uzman ipucu: Bölmeleri bulmakta veya kasanızda hangi tür bölmelerin olduğunu anlamakta zorlanıyorsanız, kasanızın kullanıcı kılavuzuna başvurun.

10. ADIM: İŞLETİM SİSTEMİNİ YÜKLEYİN

Parçalar/aletler: Bilgisayar, monitör, fare, klavye, flash belleğe kaydedilmiş işletim sistemi

Sıra işletim sisteminizi (OS) yüklemeye geldi. Bilgisayarınıza hangi işletim sistemini yüklemek istediğinize karar verin ve yükleyiciyi bir flash sürücüye indirin. Windows* 10 için yükleyiciyi buradan indirebilirsiniz. Windows gibi ücretli bir işletim sistemi yüklüyorsanız, bir ürün anahtarına ihtiyacınız olacak.

İşletim sisteminizin bulunduğu flash sürücüyü, monitörü, fareyi ve klavyeyi takın ve bilgisayarınızı açın.

Gördüğünüz ilk ekran, sistem kurulumuna veya BIOS’a girmek için bir tuşa basmanızı söyleyecektir. BIOS’u açmak için tuşa basın. (Ekran siz tuşu göremeden çok hızlı geçerse, anakartınızın kullanıcı kılavuzuna başvurun.)

Öncelikle bileşenlerinizin kurulduğundan ve tanındığından emin olmak için kontrollerinizi yapın. BIOS’ta bilgisayarınızın sistem bilgisini gösteren sayfayı bulun (farklı anakartlarda farklı BIOS kurulumları vardır, ancak size bu bilgiyi veren ekranı bulmanız gerekir) ve sistemin kurduğunuz her şeyi tanıdığından emin olun.

Daha sonra Önyükleme sayfasını bulana kadar BIOS’a bakının (sayfanın adı "Önyükleme Sırası" (Boot Order) veya "Önyükleme Önceliği" (Boot Priority) olabilir). Önyükleme sırasını flash sürücünüz ilk sırada, işletim sisteminizi üzerine yüklemek istediğiniz sürücü ikinci sırada olacak şekilde değiştirin (önyükleme sürücüsü olarak SSD kullanıyorsanız işletim sistemini buraya kurmalısınız).

Bilgisayarınızı yeniden başlatın. Bilgisayarınız USB’den önyüklenecek ve işletim sistemi yükleyici açılacaktır. Yükleme işlemini tamamlamak için talimatları izleyin.

Uzman ipucu: İşletim sistemi yükleyiciyi önceden oluşturun.

Sorun giderme: Bilgisayarınız hiç açılmıyorsa güç kaynağıyla ilgili bir soru olabilir.

Sorun giderme: Bilgisayar açıldığı halde ekranda hiçbir şey görmüyorsanız veya başlatılmıyor gibi görünüyorsa, özellikle güç kabloları başta olmak üzere tüm kabloların bağlı olup olmadığını kontrol edin.

Uzman ipucu: BIOS’a klavyenizle girmeyi denediğiniz halde başarılı olamıyorsanız, muhtemelen klavyeniz çalışmıyordur. Endişelenmeden önce çevre birimlerinizin çalışıp çalışmadığını kontrol edin.

Sorun giderme: USB sürücüyü yüklerken sorun yaşıyorsanız, anakartın denediğiniz yükleme türü için ayarlandığından emin olun. UEFI etkin platformların çoğu, eskisini denemeden önce UEFI bölme şemasına önyüklenecektir.

BURADA BİTMİYOR

Kendi oyun bilgisayarınızı kurmanın en iyi yanı işinizin asla gerçekten bitmemesidir. Böylelikle yalnızca özel olarak tasarlanan bir oyun sistemine sahip olmakla kalmaz, aynı zamanda projenizin daima dilediğiniz kadar güncel ve gelişmiş olmasını sağlarsınız. Artık yeni bir oyun çıktığında, zayıf ayrıntılara ve kötü manzara görüntülerine katlanmak yerine bileşenlerinizi dilediğiniz gibi değiştirebilirsiniz.

En Son Aramalar

Oyun Bilgisayarı Nasıl Kurulur?