Bir oyun bilgisayarını sıfırdan kurmak, sisteminizin tüm kişisel tercihlerinize uygun olacağından kesinlikle emin olmanın tek yoludur. Güç kaynağından başlayarak bilgisayarınıza girecek her şeye siz karar verdiğinizde istediğiniz oyunları dilediğiniz kare hızlarında oynayabileceğinizi bilirsiniz. Ayrıca, özel kurulmuş bir bilgisayar, teknoloji değiştikçe, oyun zevkleriniz ve ihtiyaçlarınız değiştikçe veya bütçeniz elverdikçe yapacağınız yeni yükseltmeler için kapıyı açık tutar.
Bir bilgisayarı kurmak korkutucu gözükebilse de, özellikle yönetilebilir adımlara böldüğünüz zaman tahmin ettiğinizden daha kolay olduğunu göreceksiniz. İşte bu yüzden ilk oyun bilgisayarınızı nasıl kuracağınızı adım adım anlatan, deneyimli kurulum ustalarının ipuçları ve püf noktalarıyla tamamladığımız bu kapsamlı kılavuzu hazırladık.
Hazır bilgisayar mı toplama bilgisayar mı? Hangisinin sizin için en uygunu olduğuna karar verin ›
HAZIRLIK 1: Bilgisayar Kurma Araçları
Hazırlamanız gereken ilk şey, kurulumu tamamlamak için gereken araçları toplamaktır. Aşağıdaki malzemeleri önceden hazırlamak, kurulum işleminizin sorunsuz geçeceğinden emin olmanızı sağlar.
- Çalışma alanı. Üzerinde çalışabileceğiniz bir yere ihtiyacınız olacak. Bu bir masa olabilir. Hassas bileşenlere zarar verebilecek, beklenmedik bir elektrostatik boşalmayı önlemek için ayağınızın altında halı olmamalıdır.
- Tornavidalar. Neredeyse tüm işler için PH2 tornavidaya ihtiyacınız olacak. M.2 cihazı kuruyorsanız ayrıca bir Phillips #0 tornavidaya ihtiyacınız olacak.
İpucu: Manyetik tornavidalar vidaları kasanın içine düşürmenizi önler (manyetik uç çok zayıf olduğundan bileşenlerinize bir etkisi olmayacaktır).
HAZIRLIK 2: Oyun Bilgisayarı Kasaları
Bileşenleri seçmeye başlamadan önce kasaya veya en azından kasa boyutuna karar vermeniz gerekir.
Kasa seçerken öncelikle bilgisayarı nereye koyacağınızı göz önünde bulundurmalısınız. Bilgisayarınızın nihai konumu en fazla ne kadar büyük boyut seçebileceğinizi (veya seçemeyeceğinizi) belirlerken aynı zamanda çeşitli üst düzey kasa özelliklerine para dökmenize gerek olup olmayacağını da anlamanıza yardımcı olur. Örneğin, bilgisayarınız masanın altında kalacaksa tamperli cama sahip bir yan panele para vermek istemezsiniz.
Tam boy, orta boy ve küçük boy olmak üzere üç boy kasa vardır. Bunlar çok genel kategorilerdir (kasa boyutları üreticiler arasında standart değildir) ancak anakart boyutuna bağlı olarak üretilirler.
HAZIRLIK 3: Oyun Bilgisayarı Parçaları
Şimdi sıra bileşenlerinizi bir araya getirmeye geldi. Bu adım üzerinde ne kadar uğraşacağınız size kalmış. Her bileşeni tek tek kendiniz araştırabilir ve sıfırdan özel bir kurulum yapabilir ya da internetten hazır bir kurulum bularak bunu kendi bütçenize ve ihtiyaçlarınıza uygun hâle getirebilirsiniz.
Bileşenleri seçmeye başlamadan önce kesinlikle bir bütçe planlaması yapmanızı öneriyoruz (bileşen alışverişlerinde ipin ucu kolayca elden kaçabilir). Unutmayın, bileşenleri her zaman daha sonra tek tek yükseltebilirsiniz.
İpucu: Alışverişe başlamadan önce bir kurulum listesi yapın. Tüm bileşenlerin birbirleriyle uyumlu olmaları gerekir.
İpucu: Bilgisayarı belirli bir oyunu oynamak istediğiniz için kuruyorsanız o oyun için tavsiye edilen sistem gerekliliklerini kontrol edin ve planınızı buna göre yapın.
Kasanızın yanında bir oyun bilgisayarı kurarken ihtiyacınız olan bileşenlerler şunlardır:
- Merkezi işlem birimi (CPU)
- Anakart
- Bellek (RAM)
- Grafik işleme birimi (GPU)
- Depolama
- Güç kaynağı birimi (PSU)
- Sistem soğutma
- Oyun çevre birimleri
- İşletim sistemi (OS)
Her bileşenin ne yaptığına, neden gerekli olduğuna ve alışveriş yaparken nelere dikkat etmeniz gerektiğine bakalım.
1. ADIM: İŞLEMCİYİ TAKIN
Parçalar/aletler: Anakart, işlemci
Anakartı antistatik ambalajından çıkarın ve çalışma masanızın üzerine koyun. Koruyucu plastik kapak ile kaplı olan işlemci yuvasını bulun. Plastik kapağın bir köşesinde veya daha yaygın olarak yuvanın üzerinde küçük bir ok göreceksiniz. Bu okun yerine dikkat edin.
İşlemci yuvasının yanında küçük, metal bir kol göreceksiniz. Yuva tepsisini açmak için kola bastırın ve nazikçe yuvadan uzağa doğru çekin.
İşlemciyi açıp ambalajından çıkarın. İşlemciyi tutarken çok dikkatli olun. Hem işlemci hem de işlemci yuvası kolaylıkla zarar görebilir. İşlemciyi kenarlarından tutun. Parmaklarınızdan toz veya yağ bulaşabileceği için çipin alt kısmındaki pimlere kesinlikle dokunmayın. Çipin üst kısmına da dokunmamaya çalışın.
İşlemcinin bir köşesinde bir ok göreceksiniz. Bu oku yuvanın üzerindeki ok ile hizalayın ve işlemciyi nazikçe yuvasına yerleştirin. İşlemci nazikçe yerleştirildiğinde kolu indirerek yerine bırakabilirsiniz. Kolu indirmek biraz güç gerektirebilir ancak işlemciyi oturtmak güç gerektirmez!
2. ADIM: (İSTEĞE BAĞLI) M.2 SSD'LERİ TAKIN
Parçalar/aletler: Anakart, M.2 SSD, PH0 tornavida, anakart kullanıcı kılavuzu
Eğer M.2 SSD takmak istiyorsanız bu sırada takmanız gerekir. Öncelikle, anakartınızda M.2 yuvasını bulun. Yanında küçük bir vida olan, küçük ve yatay bir yuvadır. Bunu bulamazsanız, birden çok M.2 yuvası bulursanız veya birden fazla M.2 SSD takmayı planlıyorsanız anakartınızla birlikte gelen kullanıcı kılavuzuna danışın.
Küçük vidayı PH0 tornavida ile çıkarın. Bu vidayı kaybetmeyin.
M.2 SSD'yi nazikçe yuvasına sürün. Tam olarak oturduğunda anakart ile arasında yaklaşık 35 derece açı olur. SSD'ye bastırın ve yerine oturtmak için küçük vidayı takın.
3. ADIM: İŞLEMCİ SOĞUTUCUYU TAKIN
Parçalar/aletler: İşlemci takılı anakart, işlemci soğutucu, termal macun, işlemci soğutucu kılavuzu
Farklı türlerde işlemci soğutucular bulunur. En doğru yerleştirme talimatları için işlemci soğutucunuzla birlikte gelen kılavuza başvurmanızı tavsiye ederiz.
Bazı soğutucular için braket gereklidir. Anakartta önceden takılı bir braket olabilir. Soğutucunuz için braket gerekmiyorsa bunu çıkarabilir veya soğutucunuz farklı bir braket kullanıyorsa onu takabilirsiniz. Bunu anakartı kasanın içine koymadan önce yapın.
Bazı soğutucular işlemci üzerinde oturan iletken malzemeye termal macun uygulanmış olarak gelirken bazılarında bu macun uygulanmamıştır. Soğutucunuza önceden termal macun uygulanmadıysa soğutucuyu yerine oturtmadan önce termal macunu manuel olarak uygulamanız gerekir. Termal macunu uygulamak için işlemcinin ortasına macundan en fazla bir pirinç tanesi büyüklüğünde sıkın. Daha sonra soğutucuyu işlemcinin üzerine koyun, basınç termal macunun yeterli biçimde yayılmasını sağlayacaktır.
4. ADIM: BELLEĞİ (RAM) TAKIN
Parçalar/aletler: Anakart, RAM, anakart kullanıcı kılavuzu
Anakartınızda kaç tane RAM yuvası olduğunu sayın (çoğunda iki veya dört tane vardır). Bütün RAM yuvalarını dolduracaksanız RAM'leri yerine takın. Tüm RAM yuvalarını doldurmayacaksanız kullanıcı kılavuzuna başvurup doğru yapılandırmayı öğrenin ve RAM yuvalarını buna göre doldurun.
5. ADIM: (İSTEĞE BAĞLI) KASA DIŞINDA TEST YAPIN
Parçalar/aletler: İşlemci ve işlemci soğutucu takılı anakart, RAM, ekran kartı, güç kaynağı, tornavida, anakart kullanıcı kılavuzu, bilgisayar monitörü (ekran kartına takılı)
İşlemci ve işlemci soğutucuyu taktıktan sonra, hepsinin çalışıp çalışmadığını kontrol etmek için bileşenlerinizi hızlı bir şekilde test edebilirsiniz. Bu testi her şey kasaya takıldıktan sonra yapmak ve sorun gidermek çok daha zordur. Test için ekran kartını takın ve her şeyi güç kaynağına bağlayın (Ekran kartının nasıl takıldığını bilmiyorsanız aşağıdaki bölüme bakın). Güç kaynağı anakarta (hem 8 pimli hem 24 pimli işlemci konnektörüyle) ve ekran kartına bağlıysa bunu fişe takıp çalıştırın.
Bazı üst düzey anakartlarda güç düğmeleri bulunur ama çoğunda yoktur. Güç düğmesi görmüyorsanız renkli nodüllerden çıkan diş görünümündeki güç anahtarı pimlerini bulun. Güç anahtarı pimlerinin üzerinde "PWR_ON" gibi bir etiket bulunabilir. Anakartı çalıştırmak üzere iki anahtar pimine aynı anda dokunmak için tornavida kullanın.
Artık bozuk veya düzgün çalışmayan bir bileşeniniz varsa anlayabilirsiniz. Anakartınızda ışıklar yanıp sönüyor veya bip sesi duyuluyorsa muhtemelen size bir şey anlatmaya çalışıyordur. Bazı anakartlarda sorunun ne olduğunu anlamanıza yardımcı olmak için iki haneli bir kod ekranı bulunur. Size ne anlatmak istediğini bulmak için kullanıcı kılavuzuna başvurun. Anakartınızda kod ekranı yoksa ekran kartını bir ekrana bağlayın ve sisteminizin bir gönderim yapmasını veya başlayıp anakartın logosunu göstermesini bekleyin.
Testi tamamladıktan sonra güç kaynağını kapatın ve sistemde hiç güç kalmaması için anakartın üzerindeki tüm LED'lerin sönmesini bekleyin. Ardından ekran kartını sökün ve sonraki adıma geçmeden önce tüm güç kablolarını çıkarın.
6. ADIM: GÜÇ KAYNAĞINI MONTE EDİN
Parçalar/aletler: Güç kaynağı, kasa, güç kaynağı kabloları, PH2 tornavida
Güç kaynağını ambalajından çıkarın (veya test yaptıysanız diğer bileşenlerden ayırın) ve yapabiliyorsanız kablolarını bir kenara koyun.
Kasanıza göz atın ve güç kaynağının bağlanacağı yeri (muhtemelen altta, arkaya doğru) ve yönünü bulun. Güç kaynağını, fanı bir havalandırma deliğinden kasanın dışına bakacak şekilde yerleştirmek en iyisidir. Kasanızın tabanında havalandırma deliği varsa güç kaynağını baş aşağı şekilde monte edebilirsiniz. Sonuçta önemli olan bilgisayar hazır olduğunda alt deliğe iyi hava akışı sağlanmasıdır.
Kasanızda hiç havalandırma deliği yoksa fanı yukarı doğru (kasanın içine) gelecek şekilde güç kaynağını monte edin ve önünde yeterince açıklık bırakın.
Beraberinde gelen dört vidayı kullanarak güç kaynağını kasaya bağlayın.
Modüler olmayan veya yarı modüler bir güç kaynağı kullanıyorsanız bu aşamada takılı kabloları kasaya sokup bağlanacakları yere uzatın (Kasanızda kablo yönetimi özellikleri varsa bunlardan faydalanın).
7. ADIM: ANAKARTI TAKIN
Parçalar/aletler: Kasa, anakart, G/Ç kalkanı (anakarta takılı değilse), PH2 tornavida, vidalar, anakart kullanıcı kılavuzu
Anakartınız G/Ç kalkanı (anakartın girişlerine göre boşlukları olan, dikdörtgen şeklinde bir metal levha) takılı bir şekilde gelmediyse öncelikle bunu kasanızın arka tarafındaki yerine takmalısınız (mutlaka doğru şekilde hizalayın). G/Ç kalkanlarının uçları keskindir, o nedenle parmaklarınıza dikkat edin.
G/Ç kalkanı yerine oturduğunda anakartı yerleştirebilirsiniz. Kabloların hepsi doğru yere gidiyor mu diye kontrol edin ve anakartı yerleştirin (önce anakartı G/Ç kalkanı ile hizalayın). Anakartın sabit durmasını sağlamak için PH2 tornavidayı kullanarak öncelikle ortadaki vidayı takın. Anakartınızın kasanıza takılı olan aralayıcılara sürtünmemesi gerekir.
Anakartınızı monte etmek için ihtiyacınız olan vida sayısı anakartınıza göre değişir ancak tam boy bir ATX anakart için genellikle 9 vida gereklidir. Bütün vida deliklerini doldurun.
Güç kaynağını anakarta bağlayın. İki ana bağlantı vardır: Anakartın üst kısmındaki 8 pimli ve yan kısmındaki 24 pimli işlemci konnektörü.
8. ADIM: EKRAN KARTINI TAKIN
Parçalar/aletler: Anakart, ekran kartı, PH2 tornavida, vidalar, anakart kullanıcı kılavuzu
Anakartınızda PCIe* x16 yuvasını bulun. Bu, en uzun PCIe* yuvasıdır ve rengi diğerlerinden farklı olabilir. Anakartınızda birden fazla PCIe* x16 yuvası varsa öncelik verilmesi gereken bir yuva olup olmadığını görmek için kullanıcı kılavuzuna başvurun. Bütün yuvalar kullanılabiliyorsa hangi yuvayı kullanacağınıza diğer bileşenlerin yerlerine göre karar verin. Ekran kartınızın etrafında biraz açık alan olması iyi olur.
Kasanıza bağlı olarak ekran kartınızın G/Ç bağlantısına (HDMI, DisplayPort, DVI vb.) yer açıp kasa dışından erişilebilir olmasını sağlamak için G/Ç kapaklarını (kasanızın arka panelini örten küçük, metal levhalar) çıkarmanız gerekebilir.
Ekran kartını antistatik ambalajından çıkarın, hem arka brakete hem de yuvaya göre dikkatlice hizalayın ve nazikçe PCIe* x16 yuvasına itin (klik sesi duyabilirsiniz). Ekran kartını yeniden oturtmanız gerekirse anakartın üzerindeki PCIe* dişi kilitli konuma gelebilir.
Ekran kartı tamamen oturduğunda bir veya iki vidayla kasanın arkasına sabitleyin. Ekran kartı için ikincil güç konnektörleri gerekliyse bunları güç kaynağına bağlayın.
9. ADIM: DEPOLAMA ALANINI TAKIN
Parçalar/aletler: Anakart, SSD'ler, HDD'ler, PH2 tornavida, vidalar, kasa kullanıcı kılavuzu
Öncelikle kasanızı inceleyin. Her kasanın sürücü bölmesi birbirinden biraz farklıdır.
Kasanızın bir yerinde farklı boyutlarda bir dizi bölme bulmanız gerekiyor. Bunların küçük, plastik anahtarları olabilir, bu durumda araç gerektirmezler. Veya metal braketlere benziyor olabilirler.
Depolama alanı genellikle iki farklı boyuttadır: 2,5 inç (HDD'ler ve SSD'ler) ve 3,5 inç (HDD'ler). Çoğu 3,5 inç bölme 2,5 inç sürücüleri kabul edebilir ancak tam tersi mümkün değildir (bazı 3,5 inç bölmelerdeki tepsiler 2,5 inç sürücüler için tasarlanmamıştır ancak yine de 2,5 inç bölmelere sığabilirler). Kasanızda daha büyük bölmeler olduğunu da görebilirsiniz. Bunlar optik sürücüler gibi daha büyük boy sürücüler içindir ve genellikle yerleri kasanın ön tarafında, üst kısma doğrudur.
Bölmeleriniz alet gerektirmeyen türdense her bölmenin kendi plastik kolu veya anahtarı olacaktır. Tepsiyi çıkarmak için kolun kilidini çözün veya anahtarı açın. Sürücünüzü bir tepsiye yerleştirin. Bazı 3,5 inç tepsiler 2,5 inç tepsileri kabul edecek şekilde tasarlanmıştır. Öyle olmaları durumunda, hareket etmemesi için 2,5 inç sürücüyü 3,5 inç tepsiye vidalamanız gerekecektir.
Tepsiyi bölmeye geri takın. Yerine oturduğunda klik sesi çıkmalıdır.
Bölmeler alet gerektirmeyen türden değilse içinde boşluklar veya delikler olan, levha gibi büyük, metal bir braket göreceksiniz. Sürücüyü bu bölmelerden birine yerleştirmek için tek yapmanız gereken, sürücüyü metal braket ile kasanızın yanı arasına sürerek oraya vidalamaktır. Kasa kılavuzunun tavsiye ettiği kadar vida kullanın ancak yeterince vidanız yoksa çoğu sürücü için iki tane yeterli olacaktır.
Sürücüleriniz yerleştiğinde bunları anakarta (bunun için sürücünüzle ya da anakartınızla gelen SATA kablosunu kullanın) ve güç kaynağına bağlayın.
10. ADIM: İŞLETİM SİSTEMİNİ YÜKLEYİN
Parçalar/aletler: Bilgisayar, monitör, fare, klavye, flash belleğe kaydedilmiş işletim sistemi
Hala işletim sisteminizi (OS) bir USB flash belleğe indirmediyseniz şimdi tam sırası. (Daha fazla bilgi için yukarıdaki işletim sistemi bölümündeki "HAZIRLIK 3: Bileşenlerinizi seçin" kısmına bakın.)
İşletim sisteminizin bulunduğu USB flash belleği, monitörü, fareyi ve klavyeyi takıp bilgisayarınızı açın.
Gördüğünüz ilk ekran, sistem kurulumuna veya BIOS'a girmek için bir tuşa basmanızı söyleyecektir. BIOS'u açmak için tuşa basın. (Ekran siz tuşu göremeden çok hızlı geçerse anakartınızın kullanıcı kılavuzuna başvurun.)
Öncelikle bütün bileşenler kurulmuş mu ve tanınıyor mu diye kontrol edin. BIOS'ta bilgisayarınızın sistem bilgisini gösteren sayfayı bulun (farklı anakartlarda farklı BIOS kurulumları vardır ancak size bu bilgiyi veren ekranı bulabilirsiniz) ve sistem kurduğunuz her şeyi tanıyor mu, kontrol edin.
Daha sonra önyükleme sayfasını bulana kadar BIOS'u inceleyin. Sayfanın adı Önyükleme Sırası (Boot Order) veya Önyükleme Önceliği (Boot Priority) olabilir. Önyükleme sırasını flash bellek ilk sırada, işletim sisteminizi üzerine yüklemek istediğiniz sürücü ikinci sırada olacak şekilde değiştirin (önyükleme sürücüsü olarak SSD kullanıyorsanız işletim sistemini buraya kurmalısınız).
Bilgisayarınızı yeniden başlatın. Bilgisayarınız USB'den önyüklenecek ve işletim sistemi yükleyici açılacaktır. Yükleme işlemini tamamlamak için talimatları izleyin.
BURADA BİTMİYOR
Kılavuzumuzun sonuna kadar geldiyseniz, kurulumunuzu tamamladığınız için tebrik ederiz (özellikle bu ilk seferiniz ise)! Ancak işler burada bitmiyor.
Kendi oyun bilgisayarınızı kurmanın en iyi yanı işinizin asla gerçekten bitmemesidir. Yeni donanım gelişmeleri ortaya çıktıkça, özel kurulum bilgisayarların özelleştirilebilme olanakları da sonsuzluğa uzanır. Sizin sisteminiz de ihtiyaçlarınıza ve bütçenize göre istediğiniz kadar güncel kalabilir.
Oynamak istediğiniz yeni bir oyunun önerilen sistem özelliklerine bakarken bu olasılıkları da göz önünde bulundurun. Kurulumunu bitirmiş olduğunuz bilgisayar, önünüzdeki tüm oyun deneyimlerinin yapı taşını oluşturuyor ve bilgisayarınıza sahip olmanın en eğlenceli kısımlarından birisi de bileşenlerinize ince ayar yapmaktır.
Artık bir oyun bilgisayarını kurmayı öğrendiğinize göre, bilgisayarınızı tam donanımlı bir savaş istasyonuna dönüştürmeyi düşünün. Ayrıca CPU'ya hız aşırtmak gibi gelişmiş teknikler ile kurulumunuzdan en iyi performansı nasıl alacağınızı da öğrenebilirsiniz.